มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตแพร่
ห้องเรียนวัดบุญวาทย์วิหาร ก่อตั้งขึ้นเมื่อ วันที่ ๑๔ พฤษภาคม ๒๕๔๔ ตั้งอยู่เลขที่
๑ ถนนบุญวาทย์ ตำบลหัวเวียง อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง
ห้องเรียนวัดบุญวาทย์วิหารเริ่มเปิดการเรียนการสอนเมื่อปี พ.ศ.๒๕๔๕ ในระดับปริญญาตรี
คณะพุทธศาสตร์ สาขาวิชาศาสนา โดยมีพระสุนทรมุนี รองเจ้าคณะจังหวัดลำปาง ได้เห็นความสำคัญการศึกษาของพระภิกษุและสามเณร
ในระดับอุดมศึกษาจึงได้ปรึกษา ทิศทางการศึกษาของคณะสงฆ์
จังหวัดลำปาง ร่วมกับพระครูสุนทรธรรมาภิวัฒน์ พระครูอนุศาสก์วรธรรม พระครูประพัฒน์ปัญญากร
พระอธิการบัณฑิต ปิยธมโม นายนิคม เชื้ออินสูง นายบุญส่ง ภูวังหม้อ นายนิพนธ์ อินทรวิสิฎ
และดร.บุณย์ นิลเกษ ซึ่งมีความเห็นพ้องต้องกัน จึงได้นำเรื่องกราบเรียนปรึกษาพระราชคุณาภรณ์
เจ้าคณะจังหวัดลำปางสมัยนั้น เรื่องการขยายห้องเรียนจากวิทยาเขตแพร่มา ณ วัดบุญวาทย์วิหารจังหวัดลำปาง
ซึ่งได้รับความเห็นชอบและความยินดีเป็นอย่างยิ่ง จึงได้นำเรื่องนี้เข้าพิจารณาในที่ประชุมคณะสงฆ์จังหวัดลำปาง
เมื่อวันที่ ๒๖ มีนาคม ๒๕๔๔ โดยมีพระมหาโพธิวงศาจารย์ ที่ปรึกษาเจ้าคณะภาค๖และประธานสภาวิทยาเขตแพร่พร้อมด้วยคณะผู้บริหารและคณาจารย์
จากวิทยาเขตแพร่ เข้าร่วมประชุมในครั้งนี้ด้วย คณะสงฆ์จังหวัดลำปางพิจารณาเห็นชอบให้ดำเนินการ
พระราชคุณาภรณ์ จึงมอบหมายให้ พระสุนทรมุนี รองเจ้าคณะจังหวัดลำปาง เจ้าอาวาสวัดบุญวาทย์วิหาร
เป็นประธานโครงการขยายห้องเรียนวัดบุญวาทย์วิหาร มีพระราชคุณาภรณ์ เป็นประธานที่ปรึกษาฝ่ายสงฆ์
นายพีระ มานะทัศน์ ผู้ว่าราชการจังหวัดลำปาง เป็นประธานที่ปรึกษาฝ่ายฆราวาส
วันที่ ๑๔ พฤษภาคม ๒๕๔๔ คณะสงฆ์และคณะศรัทธาประชาชนชาวจังหวัดลำปาง
ได้ประกอบพิธีเปิดโครงการขยายห้องเรียนวัดบุญวาทย์วิหารอย่างเป็นทางการ โดยมีพระราชคุณาภรณ์
เจ้าคณะจังหวัดลำปาง เป็นประธานพิธี ต่อมาได้รับความเห็นชอบจากสภามหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
มีมติให้เปิดการเรียนการสอนได้ ตั้งแต่วันที่ ๒๗ มีนาคม ๒๕๔๕ เป็นต้นมา
ห้องเรียนวัดบุญวาทย์วิหาร ในปัจจุบันได้จัดการศึกษาระดับปริญญาตรี ในสาขาวิชาศาสนา
สาขาวิชารัฐศาสตร์ (วิชาเอกการเมืองการปกครอง) สาขาวิชาเอกพระพุทธศาสนา สำหรับคฤหัสถ์
และหลักสูตรประกาศนียบัตรการบริหารกิจการคณะสงฆ์ ทำหน้าที่เป็นสถาบันอุดมศึกษาของคณะสงฆ์
มีพันธกิจ ด้านการผลิตบัณฑิต ด้านการวิจัยและค้นคว้า ด้านการส่งเสริมพระพุทธศาสนาและบริการแก่สังคม
และด้านการเสริมสร้างและพัฒนาแหล่างการเรียนรู้ด้านการทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม
ปัจจุบัน ห้องเรียนวัดบุญวาทย์วิหาร เปิดทำการเรียนการสอนในระดับปริญญาตรี
๔ สาขาวิชาคือ
คณะพุทธศาสตร์ ๑. สาขาวิชาศาสนา(สำหรับบรรพชิต)
๒. สาขาวิชาพระพุทธศาสนา(สำหรับคฤหัสถ์)
คณะครุศาสตร์ ๑. สาขาการสอนพระพุทธศาสนา
คณะสังคมศาสตร์ ๑. สาขาวิชารัฐศาสตร์ วิชาเอกการปกครอง
และได้เปิดหลักสูตรประกาศนียบัตรการบริหารการศึกษาและกิจการคณะสงฆ์ (ป.บส.) เป็นหลักสูตร
๑ ปีการศึกษา